Koelikerk
De Hartebrugkerk is in 1836 gebouwd. Daarvoor stond op deze plek een bierbrouwerij genaamd ‘Het Witte Hart’. Als je voor de kerk staat en omhoog kijkt, zie je het ‘Alziend Oog van God’ afgebeeld staan. Daaronder boven de zuilen staat de spreuk ‘Hic Domus Dei est et Porta Coeli’. Dit betekent: ‘dit is het huis van God en de poort naar de hemel’. Naar aanleiding van het woord ‘coeli’ wordt de kerk door de Leidenaars vaak ‘koelikerk’ genoemd.
In de muur links naast de ingang van de kerk is een reliëf ingemetseld. De tekst die daarbij staat is: ‘WAT LIEFDE VERMAG’ en de jaartallen 1445 – 1945. Het reliëf is geplaatst bij de viering van 500 jaar aanwezigheid van de Orde der Franciscaner monniken in Leiden in 1945. Dit verklaart de genoemde jaartallen. De monnik op het reliëf is de stichter van deze orde, Franciscus van Assisi (1182-1226).
Boze wolf
Deze Franciscus verbleef enige tijd in het plaatsje Gubbio (Italië) waar de inwoners geteisterd werden door een bloeddorstige wolf. Franciscus ging naar de wolf toe en deze kwam met opengesperde muil op hem af. Hij sloeg een kruis en riep: “Kom hier, broeder wolf, ik gebied je namens Christus mij noch anderen kwaad te doen”. En het wonder geschiedde: onmiddellijk nadat Franciscus het kruis had gemaakt, deed de wolf zijn bek dicht. Franciscus zei verder: “Broeder wolf, ik wil jou vrede laten sluiten met de mensen zodat jij hen geen kwaad meer zal doen. En terwijl Franciscus zijn hand uitstak om een erewoord te krijgen, tilde de wolf zijn poot op en legde die gedwee in de hand van Franciscus, waarmee de wolf hem op zijn manier zijn erewoord gaf. Dit moment staat afgebeeld op het reliëf aan de kerkmuur (zie foto hierboven). De inwoners van Gubbio hebben de wolf zijn leven lang van voedsel voorzien en de wolf heeft nooit meer een mens of dier aanvallen.
Dierendag
Franciscus stierf in 1226 en werd begraven op 4 oktober. Deze datum werd op de ‘heiligenkalender’ gezet en (wereld)dierendag gaat terug naar deze feestdag (naamdag) van Sint Franciscus van Assisi : 4 oktober!
Klein extra Leids weetje. De dag voor Dierendag is voor Leidenaren de belangrijkste dag van het jaar: de viering van Leidens Ontzet. Rubberen Robbie (in de 80’er jaren een beroemde Leidstalige zanger) zong al: ‘Hebben we genoten op die dag voor Dierrrendag’.
Tekst en foto’s: Willem Hogendoorn
Bron: Erfgoed Leiden
Kijk voor een stadswandeling met gids langs deze en andere Leidse kerken eens naar de volgende rondleiding:
Heilige Huisjes, met een exclusief bezoek aan de kapel van het Anna Aalmoeshuis (stadswandelingleiden.nl)